Wat als architecten zouden nadenken over de toekomst van een gebouw?
In theorie weten wij allemaal die met architectuur te maken hebben wat het doel of de functionaliteit is die het werk dat we bouwen gaat uitvoeren, maar … Hebben we overwogen wat er over 20 jaar met het gebouw zal gebeuren, of 30 of 40 jaar? Wat als architecten de toekomst van een gebouw zouden overwegen of overwegen in plaats van te negeren?…
Het is duidelijk dat het voorspellen van de toekomst in zo'n veranderende samenleving een ontmoedigende taak kan worden en dit, zonder toevoeging van andere aspecten van politieke, administratieve, wetgevende belangen … enz. Die historisch van invloed zijn geweest en nog steeds een sterke invloed hebben op het toekomstige gebruiksperspectief van een gebouw.
Maar vaak lijkt het erop dat alle aspecten van architecturale productie, van de conceptualisering en het ontwerp tot de realisatie en promotie, samenkomen op de openingsdag van een gebouw. Op de dag dat de prachtige linten worden doorgeknipt, de architecten worden geprezen en de champagne rijkelijk vloeit - de officiële geboorte van een gebouw.
In de architectuur is er een obsessie om een gebouw officieel af te werken, terwijl de werkelijke levensduur vaak wordt verwaarloosd… Door René Boer
In aanloop naar deze dag zijn er persberichten verschenen met perfecte beelden van het gebouw en een statement beladen met superlatieven. Gephotoshopte afbeeldingen met glanzende oppervlakken, succesvolle mensen en blauwe luchten, samen met promotionele marketing, zijn geplaatst op sociale media en grote digitale media die gespecialiseerd zijn in architectuur.
Wanneer een gebouw voor het eerst zijn deuren opent, stromen journalisten toe voor de fotomoment en brengen ijverig verslag uit over de scheppingsdaad van de architect. Huurders krijgen hun sleutels en het stof is neergedaald.
Volle aandacht schenken aan het eerste glorieuze moment van een gebouw is natuurlijk niets nieuws in de wereld van de architectuur, maar het feit dat een gebouw de openingsdag overleeft, wordt meer dan ooit opzettelijk genegeerd. Naast wat er wordt gezegd over duurzame materialen "die lang meegaan", is er meestal geen enkele glimp van hoe het echte "leven" van een gebouw eruit zou kunnen zien.
Natuurlijk is het moeilijk om de toekomst te voorspellen, maar nieuwe gebouwen hebben een langdurige invloed op hun omgeving en hun bewoners. Het is daarom verrassend dat prognoses over hoe deze relaties zich kunnen ontwikkelen een zeldzaamheid blijven. Wat kan de gebruiksduur van een gebouw zijn? Hoe wordt het de komende jaren bewoond? Kan het in de (verre) toekomst voor andere doeleinden worden gebruikt? Hoe zal het er over een paar decennia uitzien? Hoe kunnen nieuwe technologieën het gebruik van het gebouw beïnvloeden? Wat zal de blijvende impact van dit gebouw op de stad zijn?.
Over de "toekomstige erfenis" van het gebouw wordt over het algemeen weinig nagedacht, er wordt zelden rekening mee gehouden in het ontwerpproces en bijna nooit gedeeld met een breder publiek … uit het boek "Buildings Must Die"
Architectuur, volgens Stephan Cairns en Jane M. Jacobs, auteurs van het boek «Buildings Must Die» …Gebouwen zouden 'leven' moeten hebben. Maar hoe zit het met de "dood" van gebouwen? Hoe zit het met het verval, het verval en de vernietiging waaraan ze onvermijdelijk worden onderworpen?
Zowel binnen het beroep als in de samenleving als geheel wordt de daadwerkelijke belichaming van de macht en het genie van de architect gevierd, en niet de blijvende bijdrage van een gebouw aan de samenleving.
Deze 'fixatie' wordt uiteraard gestimuleerd door de financiële context waarin de hedendaagse architectuur zich materialiseert. Vaak is onmiddellijke winst de grondgedachte voor het creëren van een gebouw, waardoor de interesse van belanghebbenden in hoe het zich over een langere periode sociaal, economisch of fysiek zal gedragen, wordt verminderd.
De opkomende trend in de architectuur, die wijdverbreid was tijdens de financiële crisis van de afgelopen jaren, illustreert ook het gebrek aan toekomstvisie in de sector. Terwijl opkomende projecten, van een paviljoen tot tijdelijke huisvesting voor vluchtelingen, vaak rekening houden met de volledige gebruiksduur van een gebouw, bieden ze geen perspectief op de stedelijke ontwikkeling op lange termijn van een gebied buiten die korte en eenmalige ingreep.
Ook interessant:
- Steden begrijpen: wonen en ecologische stedenbouw
- Groene richtlijnen voor duurzame steden
- Voorbeelden van profiteren van een verloren openbare ruimte
Dit komt niet alleen doordat deze projecten moeten werken met een tijdelijk beschikbare ruimte en beperkte financiële middelen, maar ook vanwege de gebrek aan een visie over hoe het een meer blijvende impact op de stad zou kunnen hebben dan haar huidige rol.
En hier willen we een korte reflectie van Jaume Prat over de rol van de architect aan toevoegen… (Zie meer in het artikel Waar is een architect voor?
In het verleden heeft het negeren van het mogelijke toekomstige traject van een gebouw er vaak toe geleid dat ze 'mislukten'. Niet in staat om zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden en ontwikkelingen, velen zijn in de loop van de tijd achterhaald en de geschiedenis bevestigt dit.
Naast de – vaak negatieve – sociaal-economische impact die achtergelaten overblijfselen uit het verleden hebben op hun directe omgeving, wordt het vraagstuk van ecologische prestaties steeds belangrijker. Omdat de sloop- en bouwsector een grote bijdrage leveren aan de CO2-uitstoot, kunnen we in dit tempo niet doorgaan met bouwen en afbreken.
Vorige afbeelding geeft CO2-uitstoot weer per sector. Uit het artikel op deze portal, hoe efficiënt gebouwen ten goede komen aan steden.
Het feit dat de meeste architecturale projecten van een bepaalde schaal een soort ruimtelijke erfenis achterlaten, geeft de betrokkenen een verantwoordelijkheid. Daarom willen professionals die betrokken zijn bij architectuur misschien hun horizon verbreden en proberen zich op de een of andere manier te verhouden tot de toekomst van hun projecten. Zonder naïef utopisch te worden, verdient het onderzoeken en speculeren over mogelijke maatschappelijke, technologische, politieke ontwikkelingen en de toekomstige transformatie van de directe ruimtelijke context meer aandacht, zelfs om een integraal onderdeel te kunnen worden van hedendaagse ontwerpprocessen.
Er zijn duizenden manieren waarop deze uitdaging serieus kan worden genomen zonder toevlucht te nemen tot nog meer onrealistische interpretaties van toekomsten die niet uitkomen. Bijvoorbeeld…
- Langdurige voogdij over gebouwen
- Een gebouw fysiek voorbereiden op toekomstige veranderingen is een andere manier. Het ontwerp zou op een bepaald moment de uitbreiding op verschillende manieren mogelijk kunnen maken, waardoor plannen kunnen worden gewijzigd of de "interface" met de stedelijke omgeving kan worden aangepast.
- Er kan rekening worden gehouden met de onvermijdelijke verslechtering van bouwcomponenten. In plaats van deze processen te negeren en het probleem door te geven aan toekomstige eigenaren, zou toekomstige waardevermindering kunnen worden berekend en onderdeel worden van het eigenlijke project.
- Een ander voorbeeld is de studie van het gebouw als geluid. Je zou kunnen proberen ervoor te zorgen dat het geen lelijk of potentieel gevaarlijk item in een buurt wordt, maar zelfs na jaren van leegstand snel kan worden hergebruikt.
- De studie van de deconstructie van een gebouw door middel van een ecologisch duurzaam proces kan ook worden ontworpen vóór de bouw ervan.
We openen een andere deur, een andere mogelijkheid, zodat een project kan worden beoordeeld op de intelligentie waarmee de toekomstige prestaties worden bekeken. Deze toekomstgerichte benadering zou een beslissende rol kunnen spelen bij prijsvragen, maar zou ook burgers, beleidsmakers en beleidsmakers in staat stellen om een project vanuit een andere hoek te bekijken.
Met andere woorden, laten we gebouwen omarmen waar toekomstige erfenis een kerntroef is van het oorspronkelijke ontwerp.
Dit artikel vertegenwoordigt een deel van de reflecties van René Boer in zijn artikel "Designing for a buildind's future", die als onderzoeker, curator en activist op het snijvlak van kunst, architectuur, steden en erfgoed werkt. U kunt meer over zijn artikelen raadplegen op zijn website Failedarchitecture.com met interessante rapporten.
Als je dit artikel leuk vond, deel het dan!
