Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Bestuiving is de eerste reproductieve stap voor planten om zich voort te planten. Hiervoor zijn normaal gesproken twee planten nodig, maar er is een mechanisme waarbij één plant zichzelf kan bestuiven. Dit proces staat bekend als zelfbestuiving en in dit Green Ecologist-artikel gaan we het uitleggen: wat is zelfbestuiving?, hoe het verschilt van kruisbestuiving en of deze strategie meer voordelen dan nadelen heeft.
Wat is zelfbestuiving en andere soorten bestuiving?
Planten hebben bestuiving nodig, zodat stuifmeel van mannelijke bloemknoppen het stigma bereikt, dat zich op de stamper bevindt, en zo kan ontkiemen. Hieruit ontwikkelt de pollenbuis dat voegt zich bij de mannelijke en vrouwelijke gameet zodat ze worden bevrucht en de diploïde zygote wordt gecreëerd.
Om zelfbestuiving te bereiken, is de stamper plakkerig, zodat stuifmeel gemakkelijk kan worden gevangen als het in de buurt van de meeldraden komt. Dit gebeurt meestal tijdens een proces dat cleistogamie wordt genoemd, waarbij bestuiving plaatsvindt voordat de bloem opengaat, waarbij wordt geprofiteerd van de nabijheid tussen de stampers en meeldraden. Zelfbestuiving kan ook gebeuren als de bloem open is, waarbij elke kleine beweging ervoor zorgt dat de stuifmeelkorrels het vrouwelijke stigma bereiken. In extreme gevallen kunnen sommige planten wachten om te worden bestoven en, zo niet, kunnen ze stilvallen en zichzelf bestuiven. Dit geval is zichtbaar in sojabonen.
Er zijn verschillende manieren waarop bestuiving kan plaatsvinden, maar de meest bijzondere is de directe bestuiving, die optreedt wanneer er zelfbestuiving is. In dit geval hebben de planten het vermogen voor de meeldraden om het stigma van dezelfde bloem te bestuiven, zonder externe bestuiver. Deze soorten zijn zelfbestuivend, dat wil zeggen, de vrouwelijke en mannelijke gameten van dezelfde plant komen samen. Alle planten die zichzelf kunnen bestuiven, moeten hermafrodiet zijn, omdat ze beide reproductieve systemen van planten nodig hebben.
In deze andere artikelen vind je meer informatie over Hermafrodiete planten: wat ze zijn, kenmerken en voorbeelden of Onderdelen van een plant en hun functies.
Bestuivingstypes
Andere soorten bestuiving kunnen worden geclassificeerd als natuurlijk of kunstmatig. Vervolgens gaan we ze in meer detail bekijken:
- Natuurlijke bestuiving: ze kunnen entomogame bestuivingen zijn (wanneer insecten zoals bijen ingrijpen) of zoöfiel (wanneer stuifmeel zich hecht aan veren of dierenbont). Het kan ook worden verspreid door abiotische middelen, omdat het anemofiel is, wanneer de wind helpt te bestuiven of hydrofiel is door watertransport.
- kunstmatige bestuiving: het wordt uitgevoerd door de mens, die ingrijpt in het bevruchtingsproces. Deze methode wordt gebruikt wanneer u wilt hebben meer controle over het nageslacht, zodat ze bepaalde eigenschappen hebben of als er een tekort is aan bestuivers door isolatie, vooral voor bestuiving van gewassen. Het kan worden uitgevoerd met een tandenstoker of borstel om stuifmeel over te brengen.
Hier lees je meer over wat stuifmeel is en waar het voor dient.
Verschil tussen zelfbestuiving en kruisbestuiving
Zelfbestuiving en kruisbestuiving zijn: twee verschillende strategieën. Daarom gaan we hieronder de verschillen tussen zelfbestuiving en kruisbestuiving specificeren.
- zelfbestuiving: hij heeft geen externe elementen nodig om hem te bestuiven, noch stuifmeel van andere planten van dezelfde soort. De bloemen van autogame planten kunnen kleine afmetingen hebben en niet zo felle kleuren, omdat ze evolutionair gezien niet de behoefte hebben gehad om deze strategieën te ontwikkelen. Zelfbestuivende planten zijn de minder vaak. Enkele voorbeelden van zelfbestuivende planten zijn erwten, de Santa Rosa pruim (Prunus domestica), tomaten, soja of sommige orchideeën zoals Ophrys aifera.
- Kruisbestuiving: hij heeft wel stuifmeel van andere planten nodig. Bij deze kruisbestuiving zijn natuurlijke transportmiddelen zoals wind, water of insecten nodig en om deze laatste aan te trekken hebben de bloemen felle kleuren waarop geleedpotigen reageren. Kruisbestuivende planten zijn de vaker.
In dit artikel over groene ecologen geven we je meer informatie over het belang van bestuiving, zodat je er meer over te weten kunt komen.
Voor- en nadelen van zelfbestuiving
Het zelfbestuivingsproces is een zeer eigenaardige reproductieve strategie, dus het brengt verschillende voor- en nadelen met zich mee.
Voordelen van zelfbestuiving
Enkele voordelen van het gehele zelfbestuivingsproces zijn:
- Ze hebben geen externe oorzaken nodig om zijn reproductie te voltooien: dit betekent ook dat het niet afhankelijk is van andere planten van zijn soort om zichzelf te bestuiven, gedijen waar het ook wordt ingebracht en vaak invasieve planten, plagen of onkruid worden.
- Geen pollenafval: stuifmeel gaat niet verloren in wind, water of dieren, waardoor de aanmaak van deze voortplantingscellen efficiënter verloopt. Dit voordeel van autogamie is speciaal voor kleine bloemen, die geen grote hoeveelheden stuifmeel kunnen produceren en zoveel mogelijk stuifmeel moeten gebruiken.
- Generatie van afstammelingen: met zuiverdere afstammingen en meer uniforme genetica.
- Aanpassing aan bepaalde ecosystemen: In elke nieuwe generatie planten die even goed aangepast zijn aan de specifieke omgeving die ze al bewonen, worden gereproduceerd.
Nadelen van zelfbestuiving
Enkele van de nadelen die het zelfbestuivingsproces kan hebben, zijn de volgende:
- Genetische stoornis door gebrek aan recombinatie: het doel van zelfbevruchting is om het aantal homozygoten te vergroten zodat recessieve genen tot expressie komen, maar aangezien het een vorm van endogame reproductie is, wordt een verslechtering van genetische recombinatie gegenereerd die resulteert in de accumulatie van schadelijke recessieve genen.
- Adaptieve plasticiteitsreductie: het gebrek aan genetische uitwisseling stelt hen ook bloot aan plagen, ziekten of veranderingen in het milieu, waarvoor ze geen adaptatiestrategieën hebben ontwikkeld.
- Aangetaste vruchtbaarheid: het komt veel voor bij al die organismen die zich endogamisch voortplanten.
Aan de andere kant is het bij planten gebruikelijk dat homozygotie resulteert in uitstekende aanpassingen aan bepaalde ecosystemen, waarbij in elke nieuwe generatie even goed aangepaste planten worden gereproduceerd.
Als u meer artikelen wilt lezen die vergelijkbaar zijn met Wat is zelfbestuiving?, raden we u aan om onze categorie Biologie in te voeren.
Bibliografie- Medawar, P., & Medawar, J.S. (1996). Van Aristoteles tot dierentuinen, filosofisch woordenboek van de biologie. Mexico-Stad: Economisch Cultuurfonds.
- Hernández, H., García, A., Álvarez, F., & Ulloa, M. (2001). Hedendaagse benaderingen van de studie van biodiversiteit. Mexico-Stad: Instituut voor Biologie van de Autonome Universiteit van Mexico.
